Theo Quyết định 50/2010/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội về cơ chế chính sách đầu tư, hỗ trợ từ ngân sách của thành phố thực hiện việc thu gom, vận chuyển, xử lý chôn lấp rác thải nông thôn bằng xe gom rác trên địa bàn các huyện thuộc thành phố Hà Nội, 23/23 xã, thị trấn của huyện Thạch Thất đã cho đầu tư xây dựng được 37 điểm tập kết rác thải tạm thời với diện tích 1,7 ha; trong đó, 21 xã đã nghiệm thu công trình và đưa các bãi tập kết đi vào hoạt động. Tuy nhiên, người dân huyện Thạch Thất vẫn phản ánh tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải, điển hình nhất là tại hai xã Phùng Xá và Hữu Bằng bị ô nhiễm nghiêm trọng do rác thải. Nguyên nhân của vấn đề này ở đâu? Chung ra sẽ cũng phân tích qua hoạt động thu gom rác thải thực tế tại hai xã Phùng Xá và Hữu Bằng.

Điểm tập kết rác và xe gom rác ở Thạch Thất

Sau đây là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trên:

Nguyên nhân thứ nhất là do bãi tập kết rác được tập kết bằng xe gom rác thải lộ thiên và đốt rác tại chỗ. Dị Nậu là bãi tập kết rác thải tạm thời, đã hoạt động hơn 10 năm nay. Trên phần đất của Thôn Miếu, xã Hữu Bằng, bãi rác thải này được xây dựng khá đơn giản, bao gồm: tường bao đơn sơ và nằm trên cánh đồng, rất gần khu dân cư sinh sống. Rác thải hàng ngày được thu gom từ các hộ gia đình trong làng, chở bằng xe điện, xe gom rác 500 lít tự chế đến bãi tập kết. Tuy nhiên, rác không được chở đi xử lý ngay mà phải chờ đến khi đủ khối lượng thì ô tô mới đến vận chuyển đi xử lý tại các nhà máy. Do được tập kết lộ thiên và lưu cữu lâu ngày nên số lượng lớn rác khi phân hủy đã gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Chưa hết, thỉnh thoảng, một số lượng rác dễ cháy còn được ban quản lý bãi tập kết này đốt gây khói, bụi, mùi khó chịu phát tán khắp khu vực rộng lớn, gây ô nhiễm bầu không khí tại các khu dân cư gần đó.

Còn tại bãi rác ở Xóm 6, xã Phùng Xá có diện tích rộng 634m2. Bãi rác này phải tiếp nhận khối lượng rác trung bình khoảng 250-300 tấn/tháng và đang bị xuống cấp phần tường bao nghiêm trọng. Do có 2 hố sâu trên lối vào bãi rác đọng nước thải nên người thu gom không thể đẩy xe gom rác vào được đành phải đổ rác ngay trên lối đi và xuống hố sâu. Trong hai tháng 7-8 vừa qua, máy xúc tại bãi rác này hỏng, chưa được sửa chữa kịp thời, chính vì vậy nên không thể xúc rác lên xe thu gom rác vận chuyển đi xử lý làm cho một lượng rác lớn tồn đọng dài ngày. Rác thải không được phân loại bốc mùi hôi thối, ruồi nhặng sinh sôi phát triển,… gây ô nhiễm môi trường sống nghiêm trọng.

Công việc thu gom rác đơn giản bằng xe gom rác, bãi tập kết lộ thiên, quy trình xử lý (đốt rác) tại chỗ tho xơ,… chính những điều này đã tạo cho hoạt động thu gom rác tại hai xã Phùng Xá và Hữu Bằng được ví như: chuyển ô nhiễm ở các điểm nhỏ lẻ đến điểm ô nhiễm tập trung và lớn hơn.

Để khắc phục tình trạng trên chúng ta cần có những giải pháp phù hợp – cải tiến quy trình thu gom rác thải. Từ năm 2010, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội đã có Quyết định 50/2010/QĐ-UBND về cơ chế chính sách đầu tư, hỗ trợ từ ngân sách thành phố thực hiện việc thu gom, vận chuyển bằng xe gom rác, xử lý chôn lấp rác thải nông thôn trên địa bàn các huyện thuộc thành phố Hà Nội. Thành phố sẽ hỗ trợ các xã kinh phí khoảng 200 triệu đồng để đầu tư xây dựng điểm tập kết rác tạm cách xa khu dân cư đúng theo tiêu chuẩn. Báo cáo của Phòng Tài nguyên – Môi trường huyện Thạch Thất, hiện toàn huyện có 21 xã, thị trấn trên tổng số 23 xã, thị trấn đã nghiệm thu các bãi rác mới và đi vào hoạt động. Tuy nhiên vẫn còn một số điểm tập kết rác tự phát quy mô nhỏ, xa khu dân cư; đồng thời, việc khai thác các bãi rác mới vẫn chưa được triệt để. Vậy đâu nguyên nhân dẫn đến tình trạng này? Cách khắc phục tình trạng này như thế nào?

Chúng ta lấy xã Hữu Bằng làm ví dụ: Điểm tập kết rác mới tại khu Đồng Bùi với quy mô rộng 280m2, đã xây tường bao và láng nền xi măng, được Ban vệ sinh môi trường xã tiếp nhận từ ngày 17/7/2015. Nhưng do thời tiết, trời mưa kéo dài, đi từ trung tâm xã ra điểm tập kết rác và xe gom rác phải đi qua một đoạn đường ruộng, vốn là nền đất bị ngập nước hình thành nhiều vũng lầy, thêm vào đó mặt đường hẹp trơn trượt, phương tiện vận chuyển rác đều là các xe trọng tải lớn nên ra vào rất khó khăn và càng làm cho đường xuống cấp nghiêm trọng. Chính vì vậy, tuy xã đã có bãi rác mới nhưng việc thu gom rác bằng xe gom rác đẩy tay vẫn diễn ra ở bãi cũ thường xuyên. Tương tự như vậy, điểm tập kết rác mới của xã Phùng Xá tại cầu Giang Nối có diện tích là 200m2 cũng chưa thể hoạt động vì phương tiện vận chuyển không thể qua Cầu Đen để vào bãi rác. Lý do rất đơn giản đơn giản đó là phải gia cố thì Cầu Đen mới chịu được tải trọng phương tiện vận chuyển rác.

Đáng chú ý nhất là, theo ghi nhận của phóng viên tại hai xã Hữu Bằng, Phùng Xá, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường của hai xã này nói riêng và trên địa bàn toàn huyện Thạch Thất nói chung là quy trình thu gom hết sức thô sơ: Rác được chở trên phương tiện tự chế như xe ben, xe cải tiến… Mặc dù đã có nơi sử dụng xe gom rác chuyên dụng nhưng lượng xe còn thiếu rất nhiều so với nhu cầu thu gom rác thực tế.

Có bãi rác nhưng đường vào không bảo đảm, quy trình thu gom thô sơ, lạc hậu… Những bất cập trong hoạt động thu gom rác trên địa bàn huyện Thạch Thất đã rõ. Nếu không sớm khắc phục, tình trạng ô nhiễm sẽ trở nên nghiêm trọng.

Xem thêm: Xe gom rác: Khó khăn trong vấn đề xử lý rác thải tại Hà Nội

Nguồn: xegomrac.net